Ocena warunków termicznych we wnętrzu urbanistycznym na przykładzie kampusu Politechniki Krakowskiej
(Open Access)
DOI: 10.15199/33.2024.12.25
citation/cytuj: Kobylarczyk J., Cebulska M., Baziak B., Bodziony M. Assessment of thermal conditions in urban interiors on the example of the Cracow University of Technology campus. Materiały Budowlane. 2024. Volume 628. Issue 12. Pages 235-244. DOI: 10.15199/33.2024.12.25
- Abstract / Streszczenie
- Keywords / Słowa kluczowe
- Literature
- Afiliation
- Corresponding Author
- Open Access
This paper presents the results of an assessment of thermal conditions on themain campus of the Krakow University of Technology. Measurements of temperature were made in the period 21.03.2023 – 31.03.2024 using mobile measurement sensors located in a urban interior, enclosed on all sides by university buildings with a different number of floors and different purposes. The surroundings of the facilities, vary due to the degree of greening and exposure of the area to solar radiation. The measurements made it possible to determine the influence of the existing conditions, including the distance between the buildings, the type of surface (paved/grassy), and the proximity of high greenery on the temperature values. In addition to their scientific value, the conclusions formulated have a practical dimension. They can be used in design work for shaping urban areas with a favourable microclimate.
W artykule przedstawiono wyniki oceny warunków termicznych na terenie głównego kampusu Politechniki Krakowskiej. Pomiary temperatury wykonano w okresie 21.03.2023 – 31.03.2024 przy użyciu mobilnych czujników pomiarowych zlokalizowanych we wnętrzu urbanistycznym, domkniętym ze wszystkich stron obiektami uczelni o różnej liczbie kondygnacji i różnym przeznaczeniu. Otoczenie obiektów jest zróżnicowane ze względu na stopień zazielenienia i ekspozycji obszaru na promieniowanie słoneczne. Pomiary pozwoliły na określenie wpływu warunków zastanych, w tymm.in.: odległości między budynkami, rodzaju nawierzchni (utwardzona/trawiasta), bliskości zieleni wysokiej na wartość temperatury. Sformułowane wnioski, poza wartością naukową, mają wymiar praktyczny, mogą bowiem być wykorzystane w pracy projektowej dotyczącej kształtowania obszarów miejskich o sprzyjającym mikroklimacie.
W artykule przedstawiono wyniki oceny warunków termicznych na terenie głównego kampusu Politechniki Krakowskiej. Pomiary temperatury wykonano w okresie 21.03.2023 – 31.03.2024 przy użyciu mobilnych czujników pomiarowych zlokalizowanych we wnętrzu urbanistycznym, domkniętym ze wszystkich stron obiektami uczelni o różnej liczbie kondygnacji i różnym przeznaczeniu. Otoczenie obiektów jest zróżnicowane ze względu na stopień zazielenienia i ekspozycji obszaru na promieniowanie słoneczne. Pomiary pozwoliły na określenie wpływu warunków zastanych, w tymm.in.: odległości między budynkami, rodzaju nawierzchni (utwardzona/trawiasta), bliskości zieleni wysokiej na wartość temperatury. Sformułowane wnioski, poza wartością naukową, mają wymiar praktyczny, mogą bowiem być wykorzystane w pracy projektowej dotyczącej kształtowania obszarów miejskich o sprzyjającym mikroklimacie.
microclimate; architectural features; maximum/ minimum air temperature; insolation.
mikroklimat; obiekty architektoniczne; maksymalna/ minimalna wartość temperatury powietrza; nasłonecznienie.
mikroklimat; obiekty architektoniczne; maksymalna/ minimalna wartość temperatury powietrza; nasłonecznienie.
- Twardosz R, Walanus A, Guzik I. Warming in Europe: Recent Trends in Annual and Seasonal temperatures. Pure Appl. Geophys. 2021; doi.org/10.1007/s00024-021-02860-6.
- Koźmiński C, Michalska B, Czarnecka M. Klimat województwa zachodnio- pomorskiego. AR Szczecin, US Szczecin. 2007. ss. 147.
- Miętus M. Zmienność temperatury i opadów w rejonie polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego i jej spodziewany przebieg do roku 2030. IMGW, Warszawa. 1996.
- Matuszko D, Piotrowicz K. Cechy klimatu miasta a klimat Krakowa, [w:] P. Trzepacz, J. Więcław-Michniewska, A. Brzosko-Sermak, A. Kołoś (red.), Miasto w badaniach geografów, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków. 2015. 1, 221 – 241.
- Matuszko A, Mikołajczyk D, Matuszko D. Zmiany klimatu Krakowa i adaptacja do nich w kontekście uwarunkowań planistycznych. Prace Geograficzne zeszyt 170. 2023; doi. org/10.4467/20833113PG. 23.005.17493.
- Piotrowicz K, Bielec-Bąkowska Z, Krzyworzeka K. Groźne zjawiska meteorologiczne w Krakowie i powiecie krakowskim w świetle interwencji straży pożarnej i policji. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. Kraków. 2020.
- Matuszko A, Matuszko D. EKOMIASTO– przykład Krakowa. Urban Development Issues. 2020. DOI: 10.2478/udi-2020-0028.
- VallatiA, Fiorini CV, Grignaffini S, Ocłoń P, Di Matteo M, Kobylarczyk J. Energy retrofit optimization for social Building in temperate climate zone. Energy and Buildings. 2023; doi. org/10.1016/j. enbuild. 2023.112771.
- Egusquiza A, Lückerath D, Zorita S, Silverton S, Garcia G, Servera E, Bonazza A, Garcia I, Kalis A. Paving the way for climate neutral and resilient historic districts. Open Research Europe. 2023;doi. org/10.12688/openreseurope. 15392.1.
- Kowalewski G, Kostecki I, Jezierski W. Ocena komfortu cieplnego w jednorodzinnym budynku mieszkalnym po jego termomodernizacji. Civil and Environmental Engineering 8. Budownictwo i Inżynieria Środowiska. 2017.
- Galai OM, Mahmoud H, Sailor D. Impact of evolving building morphology on microclimate in a hot arid climate. Sustainable Cities and Society. 2020; doi.org/10.1016/j. scs. 2019.102011/.
- Lai D, LiuW, Gan T, Liu K, Chen Q. A review of mittigating strategies to improve the thermal environment and thermal comfort in urban outdoor spaces. Science of The Total Environment. 2019; doi. org/10.1016/j. scitotenv. 2019.01.062/.
- Kobylarczyk J, Kuśnierz-Krupa D, Nowak-Ocłoń M. Impact of paving surface material on thermal conditions within a residential building. Archives of Thermodynamics. 2023.Vol. 44.No. 4. 141 – 155. 10.24425/ather. 2023.149709.
- Carvalho D, Martins H, Marta-Almeida M, Rocha M, Borrego C. Urban resilience to future urban heat waves under a climate change scenario: A case study for Porto urban area (Portugal). Urban Climate. 2017; https://doi. org/10.1016/j. uclim. 2016.11.005.
- Piotrowicz K. Temperatura powietrza. [w:] Klimat Krakowa w XX wieku. Matuszko D. (red.). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2007. 99 – 112.
- Bajšanski IV, Milošević DD, Savić SM. Evaluation and improvement of outdoor thermal comfort in urban areas on extreme temperature days:Applications of automatic algorithms. Building and Environment. 2015. Volume 94, Part 2, doi.org/10.1016/j.buildenv. 2015.10.019
- qgis. org (dostępność 2024-07-30).
- Niedźwiedź T (red.). Słownik meteorologiczny. Polskie Towarzystwo Geofizyczne. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. 2003. s. 332.
- Kotak, Yash & Gul, Mehreen &Muneer, T. & Ivanova, Stoyanka. Investigating the Impact of Ground Albedo on the Performance of PV Systems. Conference: CIBSE Technical Symposium London. 2015.
- Liu Y, Chu C, Zhang R, Chen S, Xu C, Zhao D, Meng C, Ju M, Cao Z. Impacts of high-albedo urban surfaces on outdoor thermal environment across morphological contexts:Acase of Tianjin, China, Sustainable Cities and Society, 2024. Volume 100. 1.
- Rhee J, Park S, & Lu Z. Relationship between land cover patterns and surface temperature in urban areas. GIScience & Remote Sensing. 2014; https://doi. org/10.1080/15481603.2014.964455
prof. dr hab. inż. arch. Justyna Kobylarczyk, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
ORCID: 0000-0002-3358-3762
dr hab. inż. Marta Cebulska, prof. PK, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-6255-2295
dr inż. Beata Baziak, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-6118-5470
dr inż. Marek Bodziony, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-7535-4685
ORCID: 0000-0002-3358-3762
dr hab. inż. Marta Cebulska, prof. PK, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-6255-2295
dr inż. Beata Baziak, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-6118-5470
dr inż. Marek Bodziony, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-7535-4685
dr inż. Beata Baziak, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ORCID: 0000-0002-6118-5470
Correspondence address: beata.baziak@pk.edu.pl
Received: 18.10.2024 / Artykuł wpłynął do redakcji: 18.10.2024 r.
Revised: 27.11.2024 / Otrzymano poprawiony po recenzjach: 27.11.2024 r.
Published: 20.12.2024 / Opublikowano: 20.12.2024 r.