Analiza możliwości rewitalizacji zabytkowych obiektów w dawnym kompleksie zespołu przędzalni w Łodzi
(Open Access)
DOI: 10.15199/33.2024.08.07
citation/cytuj: Chmielewski R., Sankowski J. Analysis of the possibilities of revitalization of historic buildings in the former complex of the spinning mill complex in Lodz. Materiały Budowlane. 2024. Volume 624. Issue 8. Pages 46-53. DOI: 10.15199/33.2024.08.07
- Abstract / Streszczenie
- Keywords / Słowa kluczowe
- Literature
- Afiliation
- Corresponding Author
- Open Access
The article analyzes the technical condition of historic boiler and turbine buildings located on the site of the former “Polmerino” worsted spinning mill complex. These buildings are included in the municipal register of monuments of the city of Lodz, and are currently located on the territory of a newresidential area. The primary purpose of assessing these facilities was to analyze the technical feasibility and economic viability of revitalization and reconstruction. The technical condition of the load-bearing structure of the boiler and turbine buildings (structurally connected to each other) was determined to be in an emergency state – there was an imminent threat of a structural disaster.These facilities should have been demolished, and until the demolition of the buildings was carried out, a safety zone should have been demarcated and fenced off, preventing outsiders from being in the area. The immediate cause of damage to the elements of the load-bearing structure, threatening the safety of the structure, was the degradation of the masonry due to the impact of rainwater and groundwater. In addition, itwas also found that demolition and reconstruction from acquired material was not possible.
W artykule przeanalizowano stan techniczny zabytkowych budynków kotłowni i turbin, zlokalizowanych na terenie byłego kompleksu przędzalni czesankowej „Polmerino”. Obiekty te zostały wpisane do gminnej ewidencji zabytków Łodzi. Obecnie położone są na terenie nowego osiedla mieszkaniowego. Zasadniczym celem oceny tych obiektów było przeprowadzenie analizy technicznej oraz ekonomicznej opłacalności rewitalizacji i przebudowy. Stan techniczny konstrukcji nośnej budynków kotłowni i turbin (połączonych konstrukcyjnie ze sobą) określono jako awaryjny, ponieważ stwierdzono bezpośrednie zagrożenie katastrofą budowlaną. Obiekty te powinny zostać rozebrane, a do czasu wykonania rozbiórki należało wyznaczyć i wygrodzić strefę bezpieczeństwa, uniemożliwiającą przebywanie osób postronnych w tym obszarze. Bezpośrednią przyczyną powstania uszkodzeń elementów konstrukcji nośnej, zagrażających jej bezpieczeństwu, była degradacja murów w wyniku oddziaływania wód opadowych i gruntowych. Dodatkowo stwierdzono, że rozbiórka i odbudowa z pozyskanego materiału nie jest możliwa.
W artykule przeanalizowano stan techniczny zabytkowych budynków kotłowni i turbin, zlokalizowanych na terenie byłego kompleksu przędzalni czesankowej „Polmerino”. Obiekty te zostały wpisane do gminnej ewidencji zabytków Łodzi. Obecnie położone są na terenie nowego osiedla mieszkaniowego. Zasadniczym celem oceny tych obiektów było przeprowadzenie analizy technicznej oraz ekonomicznej opłacalności rewitalizacji i przebudowy. Stan techniczny konstrukcji nośnej budynków kotłowni i turbin (połączonych konstrukcyjnie ze sobą) określono jako awaryjny, ponieważ stwierdzono bezpośrednie zagrożenie katastrofą budowlaną. Obiekty te powinny zostać rozebrane, a do czasu wykonania rozbiórki należało wyznaczyć i wygrodzić strefę bezpieczeństwa, uniemożliwiającą przebywanie osób postronnych w tym obszarze. Bezpośrednią przyczyną powstania uszkodzeń elementów konstrukcji nośnej, zagrażających jej bezpieczeństwu, była degradacja murów w wyniku oddziaływania wód opadowych i gruntowych. Dodatkowo stwierdzono, że rozbiórka i odbudowa z pozyskanego materiału nie jest możliwa.
historic buildings; technical condition; construction safety.
obiekty zabytkowe; stan techniczny; bezpieczeństwo konstrukcji.
obiekty zabytkowe; stan techniczny; bezpieczeństwo konstrukcji.
- Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414.
- Chmielewski R, Kruszka L, Lalka J. Aspekty przebudowy zabytkowych budynków murowanych o bezwieńcowej konstrukcji stropów międzykondygnacyjnych. Biuletyn WAT. 2016; https://doi. org/10.5604/12345865.1228959.
- Popielski P, Bednarz B,Majewski T, Niedostatkiewicz M. Settlement of a historic building due to seepage-induced soil deformation. Archives of Civil Engineering. 2023; https://doi. org/10.24425/ace. 2023.145253.
- Drobiec Ł, Kozłowska S. Wstępne nieniszczące badania posadzki i ścian w Pałacu Wielkich Mistrzów na zamku średnim w Malborku. Przegląd Budowlany. 2024; https://doi. org/10.5604/01.3001.0054.3607.
- Niedostatkiewicz M. Building modernization located in the conservation protection zone in the aspect of technical conditions, Safety Engineering of Anthropogenic Objects. 2022; https://doi. org/10.37105/iboa. 133.
- DrobiecŁ.Przyczynyuszkodzeńmurów.XXIIOgólnopolskaKonferencjaWarsztat Pracy Projektanta Konstrukcji, Szczyrk, 7-10marca 2007, tom1, s. 105-147.
- Leandera J, Honfib D, Ivanovc OL, Björnssonc Í.Adecision support framework for fatigue assessment of steel bridges. Engineering Failure Analysis. 2018; https://doi.org/10.1016/j.engfailanal. 2018.04.033
- Ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz.U. 2022 poz. 840.
- Chmielewski R, Sankowski J, Sobczyk K. Wpływ niewłaściwego rozpoznania podłoża gruntowego na realizację inwestycji na terenie zamkniętym. Materiały Budowlane. 2023, https://doi.org/10.15199/33.2023.02.10.
- Obolewicz J, Baryłka A, Szota M, Rychlik A. Technical safety considerations for construction sites. Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering. 2022; https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.2340.
- Chmielewski R, Kruszka L. Ekspertyzy i opinie techniczne z zakresu budownictwa. WAT, 2005 – 2024.
- www.fabrykiprl.pl/fabryki/polmerino/.
- PN-EN ISO 12570 Cieplno-wilgotnościowe właściwości materiałów i wyrobów budowlanych. Określanie wilgotności przez suszenie w podwyższonej temperaturze.
- WTA Merkblatt 4–11–16/D. Messung des Wassergehalts bzw. der Feuchte von mineralischen Baustoffen.Wissenschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflegee. V., München, 2016.
- Chmielewski R, Muzolf P. Analysis of degradation process of a railway steel bridge in the final period of its operation. Structure and Infrastructure Engineering. 2021; https://doi. org/10.1080/15732479.2021.1956550.
- Janowski Z. Cechy sprężyste i wytrzymałości murów w obiektach zabytkowych poddanych obciążeniom statycznym, V Konferencja Naukowo – Techniczna. Inżynieryjne problemy odnowy Staromiejskich Zespołów Zabytkowych, Kraków 2000.
- Orłowicz R, Małyszko L. Konstrukcje murowe: zarysowania i naprawy. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2000.
dr hab. inż. Ryszard Chmielewski, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji
ORCID: 0000-0001-5662-9180
mgr inż. Jacek Sankowski, Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Infrastruktury
ORCID: 0000-0002-5712-267X
ORCID: 0000-0001-5662-9180
mgr inż. Jacek Sankowski, Ministerstwo Obrony Narodowej, Departament Infrastruktury
ORCID: 0000-0002-5712-267X
dr hab. inż. Ryszard Chmielewski, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji
ORCID: 0000-0001-5662-9180
Corespondence address: ryszard.chmielewski@wat.edu.pl
Received / Wpłynął do redakcji: 10.06.2024
Revised / Otrzymano poprawiony po recenzjach: 22.07.2024
Published / Opublikowano: 21.08.2024